Τα γενετικά αίτια του καρκίνου πιο περίπλοκα από ό,τι είχε εκτιμηθεί-"Δύσκολο παζλ"

Το πολύμορφο γλοιοβλάστωμα στον εγκέφαλο είναι εξαιρετικά δύσκολο να αντιμετωπιστεί

Ουάσινγκτον

Οι γενετικές βλάβες που οδηγούν στην εμφάνιση καρκίνου είναι εντελώς διαφορετικές σε κάθε ασθενή, γεγονός που καθιστά εξαιρετικά δύσκολη την ανάπτυξη «γενικών» θεραπειών, διαπιστώνουν μεγάλες ερευνητικές κοινοπραξίες στις ΗΠΑ.

Έρευνες που δημοσιεύονται στα κορυφαία περιοδικά Science και Nature διαψεύδουν τις ελπίδες για φάρμακα που θα καταπολεμούν πολλές μορφές καρκίνου στοχεύοντας σε μεμονωμένα γονίδια.

Υπάρχει όμως και η θετική πλευρά. Τα γονίδια που εμπλέκονται στην εμφάνιση κάθε μορφής καρκίνου μπορεί να είναι δεκάδες ή εκατοντάδες, φαίνεται όμως ότι όλα συμμετέχουν σε συγκεκριμένα βιοχημικά μονοπάτια, που σχετίζονται για παράδειγμα με τον κυτταρικό πολλαπλασιασμό.

Αυτό σημαίνει ότι ίσως είναι δυνατή η ανάπτυξη φαρμάκων που καταπολεμούν τον καρκίνο στοχεύοντας όχι σε μεμονωμένα γονίδια (όπως το Gleevec για τη μυελογενή λευχαιμία) αλλά σε ολόκληρες βιοχημικές διαδικασίες.

Ερευνητική κοινοπραξία με επικεφαλής το Πανεπιστήμιο Τζον Χόπκινς μελέτησε δύο από τους πλέον θανατηφόρους καρκίνους, τον καρκίνο του παγκρέατος και το πολύμορφο γλοιοβλάστωμα του εγκεφάλου.

Η ανάλυση σχεδόν του συνόλου των γονιδίων σε 24 ασθενείς με καρκίνο του παγκρέατος και 22 ασθενείς με γλοιοβλάστωμα αποκάλυψε εντελώς διαφορετικές μεταλλάξεις σε κάθε ασθενή. Στους όγκους του παγκρέατος υπήρχαν κατά μέσο όρο 63 μεταλλάξεις και στους όγκους του εγκεφάλου 60.

«Αν έχεις 100 ασθενείς, έχεις και 100 διαφορετικές ασθένειες» ήταν το δυσοίωνο σχόλιο του Δρ Μπερτ Βόγκελσταϊν του Τζον Χόπκινς.

Εκατοντάδες διαφορετικές μεταλλάξεις αναγνωρίστηκαν και στη δεύτερη μελέτη, σε 206 ασθενείς με γλοιοβλάστωμα, την οποία υπογράφουν ερευνητές του Ατλαντα Γονιδιώματος Καρκίνου, ένα πρόγραμμα που χρηματοδοτεί τα αμερικανικά Εθνικά Ινστιτούτα Υγείας.

Το θετικό είναι ότι τα περισσότερα από τα εκατοντάδες αυτά γονίδια συμμετέχουν σε λίγα βιοχημικά μονοπάτια (η πρώτη μελέτη αναγνώρισε 12 και η δεύτερη 3). Ορισμένα από τα μονοπάτια αυτά αφορούν την επιδιόρθωση του DNA, ενώ άλλα αφορούν τη διαδικασία προγραμματισμένου κυτταρικού θανάτου, γνωστή ως απόπτωση.

Με βάση τα αποτελέσματα των δύο μελετών, η ανάπτυξη «στοχευμένων φαρμάκων» που εμποδίζουν τη δράση μεμονωμένων γονιδίων, φαίνεται πιο δύσκολη από ποτέ.

Ωστόσο τα νέα στοιχεία ίσως ανοίξουν το δρόμο για την ανάπτυξη θεραπειών που μπλοκάρουν ολόκληρα βιοχημικά μονοπάτια, έστω και αν οι παρενέργειες αναμένεται να είναι σημαντικές.

[via]