Ο εξοστρακισμός του Πλούτωνα συνεχίζει να διχάζει τους αστρονόμους

Ο Πλούτωνας και τα τρία φεγγάρια του (Χάροντας, Νύχτα, Ύδρα)
σε εικόνα του τηλεσκοπίου Hubble

Λονδίνο

Διχασμένοι παραμένουν οι αστρονόμοι για την επίσημη απόφαση που ελήφθη το 2006 να εξοστρακιστεί ο Πλούτωνας από το κλαμπ των πλανητών και να εκπέσει σε μια λιγότερο «σημαντική» κατηγορία.

Στο συνέδριο που πραγματοποίησε το 2006 στην Πράγα, η Διεθνής Αστρονομική Ένωση (IAU) υποβάθμισε τον Πλούτωνα και τον ενέταξε στην κατηγορία των «νάνων πλανητών», μαζί με τρία ακόμα βραχώδη σώματα τα οποία μέχρι τότε θεωρούνταν αστεροειδείς. Η λίστα έτσι γίνεται: Πλούτωνας, Έριδα, Δήμητρα, Μακεμάκε.

Τώρα, μια ομάδα αστρονόμων με επικεφαλής τον Μαρκ Σάικς, διευθυντή του Ινστιτούτου Πλανητικής Επιστήμης της Αριζόνα, ασκεί πιέσεις ώστε να ανατραπεί αυτή η απόφαση στην επόμενη γενική συνέλευση της IAU, που θα πραγματοποιηθεί στη Βραζιλία τον Αύγουστο του 2009.

«Η IAU δεν είναι η Αγία Μητέρα Εκκλησία και οι ανακοινώσεις της δεν ακολουθούνται από όλους» δήλωσε ο Σάικς στη βρετανική εφημερίδα Independent. «Για μένα και για πολλούς άλλους, ο Πλούτων ήταν και παραμένει πλανήτης και στο Ηλιακό Σύστημα υπάρχουν εννέα πλανήτες. Το πρόβλημα είναι ότι η ΔΑΕ, αντί, όπως συνήθως, να επιδιώξει μια απόφαση με γενική συναίνεση, επιδίωξε να επιβάλει την άποψή της σε μας τους υπόλοιπους».

Οι ομοϊδεάτες του Σάικς έχουν ενοχληθεί γιατί η απόφαση της IAU για τον Πλούτωνα, στην προηγούμενη συνέλευσή της στην Πράγα, ελήφθη την τελευταία στιγμή και ενώ πολλοί σύνεδροι είχαν ήδη αποχωρήσει.

Ο εξοστρακισμός του Πλούτωνα έχει ενοχλήσει σφόδρα και τον Αλαν Στερν, υπεύθυνο της αποστολής New Horizons της NASA που αναμένεται να φθάσει στον Πλούτωνα το 2015. Η ιδέα ότι το διαστημικό σκάφος δεν έχει προορισμό έναν πλανήτη αλλά έναν απλό μεγάλο βράχο δεν του άρεσε καθόλου.

«Η ιδέα της ΔΑΕ είναι από πολλές πλευρές λανθασμένη» αντιδρά σήμερα ο Στερν. «Είναι μια απαίσια απόφαση, είναι τσαπατσούλικη επιστήμη». Σύμφωνα με τη NASA «ο Πλούτων αποκαλείται από πολλούς ανθρώπους πλανήτης, επειδή βρίσκεται σε τροχιά γύρω από τον Ήλιο και είναι αρκετά μεγάλος, ώστε με τη δική του δύναμη βαρύτητας να έχει αποκτήσει σφαιρικό σχήμα».

Σύμφωνα με τον ορισμό της IAU, πλανήτης είναι το σώμα που περιφέρεται γύρω από τον Ήλιο, διαθέτει αρκετή μάζα ώστε να έχει γίνει στρογγυλός λόγω της βαρύτητάς του και έχει καθαρίσει την τροχιά του από άλλα σώματα.

Ο Πλούτωνας εξαιρείται, αφού η ιδιόρρυθμη τροχιά του τέμνει την τροχιά του Ποσειδώνα. Εκτός από την κατηγορία των νάνων πλανητών, ο Πλούτωνας εντάχθηκε και στη λίστα με τους «πλουτωνοειδείς» (plutoid), μια ακόμα νέα κατηγορία που περιλαμβάνει σώματα τα οποία βρίσκονται πέρα από την τροχιά του Ποσειδώνα, στη λεγόμενη Ζώνη Κούιπερ.

Την απόφαση της IAU υπερασπίζεται τώρα ο Χαλ Λέβισον του Νοτιοδυτικού Ινστιτούτου Ερευνών στο Μπούλντερ του Κολοράντο, ο οποίος θεωρείται ειδικός στον χαρακτηρισμό των πλανητών. Ο αστρονόμος εστιάζεται στο γεγονός ότι ο Πλούτωνας δεν έχει αρκετή μάζα ώστε να απωθήσει άλλα σώματα από την τροχιά του. «Αν εξέλιπε ξαφνικά η Γη από το Ηλιακό Σύστημα, οι υπόλοιποι πλανήτες δεν θα έμεναν απαθείς. Αν όμως εξέλιπε ο Πλούτων, δεν θα υπήρχε καμιά επίπτωση στην τροχιά των άλλων πλανητών» εξήγησε.

Ο Πλούτων ανακαλύφθηκε το 1930 από τον Αμερικανό αστρονόμο Κλάιντ Τόμποου. Απέχει από τον Ήλιο 4,4 –7,4 δισ. χιλιόμετρα και το έτος του διαρκεί 247,9 γήινα χρόνια. Η επιφάνειά του είναι παγωμένη στους -233 βαθμούς Κελσίου και το φως της μέρας του δεν είναι περισσότερο από το φως της πανσελήνου ένα βράδυ στη Γη.

Η απόφαση της IAU να τον εξοστρακίσει από το κλαμπ των πλανητών βασίστηκε εν μέρει στο γεγονός ότι τα τελευταία χρόνια έχουν ανακαλυφθεί στη γειτονιά του πολλά ακόμα παρόμοια παγωμένα σώματα.

[via]